Thị trường vật liệu xây dựng đang trải qua giai đoạn đầy biến động khi giá thép liên tục tăng mạnh, dù sức tiêu thụ sụt giảm đáng kể. Động thái điều chỉnh giá của loạt thương hiệu lớn đã đẩy mặt bằng giá thép lên ngưỡng cao nhất kể từ tháng 7-8 năm ngoái, gây áp lực không nhỏ lên các nhà thầu xây dựng và đại lý phân phối.

Giá thép tăng mạnh: Tăng lần thứ 6 kể từ đầu năm

Từ ngày 21/3, nhiều thương hiệu lớn trong ngành thép như Hòa Phát, Việt Ý, Việt Đức, Kyoei, Việt Mỹ đồng loạt điều chỉnh giá thép tăng thêm 150.000 đồng/tấn. Thép thanh vằn D10 CB300 của Hòa Phát hiện đạt 15,99 triệu đồng/tấn, trong khi Thép Thái Nguyên cũng nâng giá thép cuộn CB240 lên 15,86 triệu đồng/tấn.

Đáng chú ý, Pomina đang niêm yết mức giá cao nhất trên thị trường hiện nay – 17,6 triệu đồng/tấn cho D10 CB300 và 17,57 triệu đồng/tấn cho CB240.

Đây là đợt điều chỉnh giá thứ 6 liên tiếp kể từ đầu năm, đưa giá thép quay lại mức cao tương đương giai đoạn giữa năm 2022 – cao hơn trung bình gần 5 triệu đồng/tấn so với mức phổ biến 12,5 triệu đồng trước đợt tăng nóng.

Nguyên nhân: Khan hiếm nguồn cung, giá nguyên liệu đầu vào leo thang

Theo lý giải từ doanh nghiệp, việc nhiều nhà máy dừng sản xuất phôi thép từ năm trước khiến nguồn cung trở nên khan hiếm. Bên cạnh đó, nhu cầu hoàn tất các đơn hàng ký từ năm 2022 khiến thị trường tăng giá cục bộ.

Chi phí nguyên liệu đầu vào cũng không ngừng tăng. Các doanh nghiệp trong nước buộc phải điều chỉnh giá bán để giảm lỗ, trong bối cảnh chi phí sản xuất chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Nghịch lý: Nhu cầu tiêu thụ thép trong nước giảm sâu

Bất chấp giá tăng, tiêu thụ thép đang sụt giảm mạnh. Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong hai tháng đầu năm 2023, lượng bán thép thành phẩm đạt 3,8 triệu tấn – giảm hơn 23% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu cũng không khá hơn khi chỉ đạt 1 triệu tấn, giảm 10%.

Trong khi đó, sản xuất thép thành phẩm giảm 16%, dẫn đến chênh lệch tồn kho hơn 430.000 tấn, phản ánh rõ tình trạng ảm đạm của thị trường.

Nhà thầu xây dựng "đứng giữa hai lằn ranh"

Giá thép liên tục leo thang khiến nhiều nhà thầu xây dựng gặp khó. Với các hợp đồng đã ký cố định đơn giá, việc thi công tiếp đồng nghĩa với chịu lỗ. Nhưng nếu ngừng lại, nhà thầu vẫn có thể bị phạt tiến độ hoặc mất quyền thanh toán phần đã hoàn thành.

Để ứng phó, nhiều đơn vị chỉ mua thép theo nhu cầu ngắn hạn, chờ giá bình ổn. Tuy nhiên, việc giá thép tăng lần thứ 6 liên tiếp đã khiến không ít nhà đầu tư, chủ thầu buộc phải tái tính toán chi phí, thậm chí tạm dừng một số dự án.

Triển vọng ngành: Hy vọng từ đầu tư công, thách thức từ bất động sản

Theo Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MASVN), triển vọng phục hồi của ngành thép còn nhiều khó khăn. Ngành này phụ thuộc lớn vào nhu cầu nội địa, đặc biệt là thị trường bất động sản, vốn đang "trầm lắng" trong năm nay. MASVN dự báo sản lượng thép trong nước 2023 có thể giảm xuống còn 17,9 triệu tấn, tức giảm 10,5% so với năm trước.

Ngay cả kỳ vọng phục hồi từ Trung Quốc mở cửa kinh tế cũng chưa đủ khả năng kéo ngành thép tăng trưởng, do nước này đang vật lộn với khủng hoảng bất động sản nội tại.

Dù vậy, vẫn có điểm sáng đến từ giải ngân đầu tư công, với tổng ngân sách năm 2023 ước đạt 704.000 tỷ đồng – cao nhất trong lịch sử. Chính phủ đặt mục tiêu giải ngân tới 95%, hứa hẹn tạo lực cầu cho thép và vật liệu xây dựng trong các dự án hạ tầng trọng điểm.

Tổng kết:

Thị trường thép đang trong giai đoạn đầy giằng co: Giá tăng mạnh – Nhu cầu giảm – Áp lực cho nhà thầu. Nếu đầu tư công được giải ngân đúng tiến độ và có sức lan tỏa, ngành thép có thể tránh một năm suy giảm sâu. Tuy nhiên, với bối cảnh hiện tại, việc giá vật liệu xây dựng biến động liên tục sẽ còn tiếp tục là bài toán hóc búa cho toàn ngành xây dựng và bất động sản.